Anlatacak bir şeyin yoksa , Dinleyecek çok şeyin vardır, UmutEnginDeniz

PABLO NERUDA

Bir makinistin oğlu olarak 1904 yılında Şili nin Parral kentinde doğmuştur. Esas ismi Çek şair Jan Neruda'ya olan büyük sempatisinden dolayı Pablo Neruda ismini seçmiştir.Lise den sonra pedagoji okumuş, sonra çeşitli gazete ve konsolosluk görevlerinden sonra 1934-1936 yılları arasında Şili'nin Madrid konsolu olmuştur. İspanyada cumhuriyet için çabalarından dolayı o zamanın General Franco yönetimi tarafından yurtdışı edilmiş ve oradan 1943 yılına kadar Meksika konsolluğuna atanmıştır. 1945 yılında Şili Komunist partisi üyesi olmuş ve daha sonraları 1949.1952 yılları arasında Sovyetler Birliği ve Çin'de yaşamıştır. Aynı partiden senatör seçilen Neruda o yıllardaki baskı rejimi tarafından tutuklanacağı için belli bir süre avrupada sürgün hayatı yaşamış 1952 de tekrar Şili'ye dönmüştür. 1957 yılında Şili yazarlar birliği başkanlığına seçilmiş 1969 yılında Şili Başkanlığı için Komunist partisince aday gösterilmiştir.Fransa başkonsolosluğuda yapan Neruda 21. 10. 1971 tarihinde Nobel Edebiyat Ödülünün sahibi olmuştur.1972 yılında tekrar Şili'ye dönüşünde coşkulu bir şekilde karşılanmış ama 11. 9. 1973 tarihinde Salvador Allendes in öldürülüp faşist Pinochet cuntasının hükümeti devirmesiyle Santiago daki evi yağmalanmış ve bu arada kansere yakalanmış olan Neruda 24. 9. 1973 tarihinde Santiago hastanesinde hayata veda etmiştir. Onun cenaze töreni Baskıcı cunta rejimine rağmen faşist teröre karşı büyük bir protesto yürüyüşüne dönüşmüştür.

...Ne çok sanat eseri... Dünyada artık daha fazlasını alacak yer yok... Odaların dışına sarkmak zorundalar... Ne çok kitap... Ne çok kitapçık... Kim tümünü okuyabilir...? Yiyecek olsalardı... Bir büyük açlık dalgasında, bir salata yapsaydık, onları doğrayıp, üzerlerine mayonez gezdirseydik... Yetti artık... Tahammülümüz kalmadı... Dünya bir kitap selinde boğuluyor... Reverdy bana dedi ki: “Postaneye söyledim bana getirmesinler. Onları açamazdım. Hiç yerim kalmadı. Duvarlara tırmandılar, bir felaketten korktum, kafama yıkılacaklardı...” Eliot’u herkes bilir... Çizer ve oyun yazarı olmadan ve parlak eleştiriler yazmadan Önce, benim şiirlerimi okurdu... Pohpohlanırdım... Hiç kimse onları daha iyi anlamazdı... Sonra bir gün bana kendisininkileri okumaya başladı, bencillikle kaçtım, protesto ederek:

“Onları bana okuma, onları bana okuma”... Kendimi banyoya kilitledim, ama Eliot kapalı kapının ardından bana okudu... Kederlendim... İskoç şair Fraser oradaydı... Bana parladı: “Neden Eliot’a böyle davranıyorsun?*... Yanıtladım: “Okurumu kaybetmek istemiyorum. Onu dikkatle yetiştirdim. O, şiirimi tüm kıvrımlarıyla bilir... Eliot öyle yetenekli ki... Çizebilir... Denemeler yazar.” Ama bu okuru kaybetmek istemem; korumak, egzotik bir bitki gibi sulamak isterim... “Anlıyor musun, Fraser...” Çünkü, gerçekte, böyle sürerse, şairler yalnızca öbür şairler için yayımlayacak... Her biri kendi küçük kitabını cebinden çıkarıp diğerinin cebine koyacak... şiirini... ve diğerinin tabağına bırakacak... Bir gün Quevedo kendisininkini bir kral peçetesinin altına koymuş... gerçekten değerdi... Öğle güneşi altındaki meydanda bırakılan şiir gibi... Ya da kitapları insanlığın parmakları arasında eskimeye, parça parça olmaya bırakmak... Neyse, bu şey, şairin başka şairler için yazması beni isteklendirmiyor, cezbetmiyor, yalnızca kendimi yayınevlerinin, basılmış tek bir sayfanın çok uzaklarında doğanın ağaçları arasına, bir kaya ya da dalgaya gömmeye itiyor... Şiir okurla bağlarını yitirdi, erişemiyor ona... Onu geri almalı... Karanlıkta yürümeli ve insan yüreği, kadının gözleri, sokaktaki yabancılar, alacakaranlıkta ya da yıldızlı bir gecenin ortasında hiç değilse şiirin bir satırına ihtiyaç duyanlarla karşılaşmalı... Bu beklenmeyene yapılan ziyaret, kat edilmiş tüm mesafelere, okunan her şeye, öğrenilen her şeye değerdir... Tanımadıklarımızın arasında kaybolmalıyız, o zaman ansızın bizden bir şeyleri sokaktan, kumdan, aynı ormana binlerce yıldır düşen yapraklardan toplayacaklar... ve yaptığımız şeyi özenle yükseğe kaldıracaklar.-... İşte o zaman gerçekten şair olacağız... O şeyde şiir yaşayacak...

Nazım'a Bir Göz Çelengi

Neden öldün Nâzım? Senin türkülerinden yoksun
ne yapacağız şimdi?
Senin bizi karşılarkenki gülümseyişin gibi bir pınar
bulabilecek miyiz bir daha?
Senin gururundan, sert sevecenliğinden yoksun
ne yapacağız?
Bakışın gibi bir bakışı nereden bulmalı,
ateşle suyun birleştiği
Gerçeğe çağıran, acıyla ve gözüpek bir sevinçle dolu?
Kardeşim benim, nice yeni duygular, düşünceler
kazandırdın bana
Denizden esen acı rüzgâr katsaydı önüne onları
Bulutlar gibi, yaprak gibi uçarlar
Düşerlerdi orada, uzakta.
Yaşarken kendine seçtiğin
Ve ölüm sonrasında seni kucaklayan toprağa.
Sana Şili'nin kış krizantemlerinden bir demet
sunuyorum
Ve soğuk ay ışığını güney denizleri üzerinde parıldayan
Halkların kavgasını ve kavgamı benim
Ve boğuk uğultusunu acılı davulların, kendi yurdundan...
Kardeşim benim, adanmış asker, dünyada nasıl da
yalnızım sensiz.
Senin çiçek açmış bir kiraz ağacına benzeyen
yüzünden yoksun
dostluğumuzdan, bana ekmek olan,
rahmet gibi susuzluğumu gideren ve kanıma güç katan
Zindanlardan kopup geldiğinde karşılaşmıştık seninle
Kuyu gibi kapkara zindanlardan
Canavarlıkların, zorbalıkların, acıların kuyuları
Ellerinde izi vardı eziyetlerin
Hınç oklarını aradım gözlerinde
Oysa sen parıldayan bir yürekle geldin
Yaralar ve ışıklar içinde.
Şimdi ben ne yapayım? Nasıl tanımlanır
Senin her yerden derlediğin çiçekler olmaksızın bu dünya
Nasıl dövüşülür senden örnek almaksızın,
Senin halksal bilgeliğinden ve yüce şair onurundan yoksun?
Teşekkürler, böyle olduğun için!
Teşekkürler o ateş için
Türkülerinle tutuşturduğun, sonsuzca.





BU GECE EN HÜZÜNLÜ ŞİİRİ YAZABİLİRİM

 Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim

Şöyle diyebilirim: gece yıldızla dolu

Ve yıldızlar, masmavi titreşiyor uzakta

Şakıyarak dönüyor gökte gece rüzgarı.

Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim

Sevdim ben onu, o da beni sevdi bir ara.

Kollarıma aldım bu gece gibi kaç gece

Kaç defa öptüm onu sonsuz göğün altında

Sevdi beni o ben de bir ara onu sevdim

O durgun, iri gözler sevilmez miydi ama

Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim.

Yokluğunu düşünüp, yitmesine yanmakla

Duyup geceyi, onsuz daha engin geceyi.

Ota düşen çiğ gibi, düşmekle şiir cana

Ne gelir elden, sevgim onu tutamadıysa.

Gece yıldız içinde, o yoldaş değil bana

Hepsi bu. Uzaklarda şarkı söylüyor biri.

Yüreğim dayanmıyor yitmesine kolayca

Gözlerim arar onu, yaklaştırmak ister gibi

Yüreğim arar onu, o yoldaş değil bana

 Artık sevmiyorum ya nasıl, nasıl sevmiştim

Sesim arar rüzgarı ulaşmak için ona

Ellere yar olur. Öpmemden önceki gibi.

O ses, ışıl ışıl ten ve sonsuz bakışlarla

Artık sevmiyorum ya severim belki yine

Ne uzundur unutuş ah ne kısadır sevda

Böyle gecelerde kollarıma aldım çünkü

Yüreğim dayanmıyor yitmesine kolayca

 Belki bana verdiği son acıdır bu acı

Belki son şiirdir bu yazdığım şiir ona

Aşk

 Bunca gün, ah, bunca gün

 görmeyi seni böyle kırılgan, böyle yakın,

nasıl öderim, neyle öderim?

  Uyandı kana susamış

ilkbaharı koruların,

çıkıyor tilkiler

inlerinden

çiylerini içiyor yılanlar,

ve ben gidiyorum seninle

yapraklarda

çamlar ve sessizlik arasında,

sorarark kendime nasıl, ne

zaman

ödeyeceğim diye şu bahtımı

 Bütün gördüklerim içinde

yalnız

sensin hep görmek istediğim

dokunduğum her şey içinde

senin tenindir hep

dokunmak istediğim:

seviyorum senin portakal kahkahanı

hoşlanıyorum

uykudaki görüntünden

 Ne yapmalıyım, sevgilim, sevdiceğim

bilmiyorum

nasıl sever başkaları

eskiden nasıl severlerdi,

yaşıyorum, bakarak,

severek seni,

aşk tabiatımdır benim

 Her ikindi daha da hoşuma

gidiyorsun.

 Nerde o? Hep bunu soruyorum

kaybolduğunda gözlerin

 Ne kadar geç kaldı! Düşünüp inciniyorum,

yoksul, aptal, kasvetli

duyuyorum kendimi

geliyorsun sen, bir esintisin

şeftali ağaçlarından

uçan.

 Bu yüzden seviyorum seni, bu yüzden değil

o kadar neden var

ki, o kadar az,

böyle olmalı aşk

kuşatan, genel

üzgün, müthiş,

 bayraklarda donanmış, yaslı,

yıldızlar gibi çiçek açan,

bir öpüş

kadar ölçüsüz.